|
|
 
Ana
Sayfa
Kültür
Farklı Renkler,
Diğer
|
|
BU DA GLOBAL ‘YKYNCY CUMHURYYET’ H. Gökhan Özgün / Radikal: ‘Azgeli?mi?lik’ hynzyr bir kelimedir. Azgeli?ti, biraz daha geli?ince tam geli?ecek hissi verir. Halbuki azgeli?en biraz daha geli?ince, bazen büyük bir tehlikeyle kar?y kar?yyadyr. ‘Azgeli?mi?li?ini geli?tirme’ tehlikesiyle. Bugün dünyada eski synyf mücadelelerinin üzerine yeni bir toplumsal çaty?ma eklendi. Baty’da da ‘global entegrasyona’ direnen kesimlerden söz ediliyor. Kendini ‘convertible’ (her yerde her âlemde de?erli) hissetmeyenler dünyaya kapylaryny kapamak istiyor. Eski düzeni istiyor. Kendini ‘her yerde i? yapar’ hissedenler ise açyklyk taraftary. Bir de eski düzenin bokunda boncuk kyvamynda olanlar var. Terter tepinip basyyorlar yaygarayy. Memleketimdeki kadar histerik olmasa bile Baty ülkelerinde de bu yaygaracylar yok de?il. Azgeli?mi? ülkenin trajedisi, bir meseleyi idrak etmeden bir ba?ka meselenin içine dü?mesi. Global entegrasyona kar?y mesela bir i?adamyyla vasyfsyz bir i?çinin çykarlary örtü?ebiliyor. Ykisi de Avrupa’ya açyk bir Türkiye’de daha çok para edebiliyor. Ama öte yandan, kendi çöplü?ü dy?ynda be? para etmeyecek bir ba?ka i?adamynyn çykarlaryyla, egosu ?i?mi? bir lise ö?retmeni, bir albay ya da ‘mahallenin’ türkücüsünün çykarlary büyük bir muhabbetle birle?ebiliyor ve açykly?a direnebiliyor . Dünya büyük bir dönü?ümün e?i?inde. Byrakyn Türkiye’yi, dünya nereye gitti?ini bilmiyor. Dönü?üm dönemlerinin en güzel yany, gev?eyen yapylarda bo?luklar olu?turmasy, özgürlü?ü ve demokrasiyi her zamankinden daha anlamly ve hakiki kylmasydyr. Yani bir fyrsattyr. Gelecekteki en önemli ‘global demokratik’ hamlenin, ‘dünya vatanda?ly?y’ talep etmek oldu?unu söyleyenler var. Madem yönetiyorlar, yönetecekler. Madem onlar yönetirken biz seyirci kalyyoruz. Bari bize kar?y kâ?yt üzerinde yükümlülükleri olsun. Bari biz de yönetime katylalym. Biz de seçelim, oy verelim. Y?te böyle diyenler var. Müslümanlyk meselesini bir ‘medeniyet çaty?masy’ gibi gösterme çabasy, bu ‘global demokrasi’ talebinin üzerini örtme çabasyndan ba?ka bir ?ey de?il. Bin Ladin, ikiz kuleleri devirdi?i zaman kanly bir terör eylemi gerçekle?tirmenin dy?ynda fark etmeden bir ?ey daha yapty. ‘Merkez’in tarty?ylmaz olarak neresi oldu?unu i?aret etti. Böylece Amerika ‘lider ülke’ ‘neolojizm’inden çykty. Pa?a pa?a, ayan beyan ‘global merkez’ oldu. E, merkezin neresi oldu?u gizlenemez hale gelince de, dünya eskisi gibi kalmaz çok uzun süre. Merkeze giden yolu ö?renir ayaktakymy. Fransyz köylüleri her tepeleri atty?ynda, her ?eyi yykyp yakarak Paris’e yürürlerdi. ‘Global köylüler’ de New York’a yürüyecek. Ta ki ‘global demokrasi’ in?a edilene dek. Sakyn ?a?yrmayyn. Amerika da ne yapaca?yny bilmiyor. Hiç bu kadar bilmedi?i olmamy?ty. Naçizane tavsiyem, tekrar tekrar ‘Brasil’i seyretmek. Yani dünyanyn da bir ‘ikinci cumhuriyet’ meselesi var. 1789 yylynda kurulan cumhuriyet, yani ulusal cumhuriyet, biraz mevzuyla alakasyz hale geldi. Tabir caizse a?yry ‘yerelle?ti’. Demokrasiyi global olarak tekrar in?a etmek gerekiyor. Bu in?aatyn çok çok uzun sürece?i a?ikâr. Nasyl ilerleyece?i meçhul. Ama ba?lady. Bu ba?langycy görmemek de eblehlik. Mesela Avrupa Birli?i, bu ‘global karar mekanizmasyna’ katylma çabasynyn bir ürünü. Y?te dananyn kuyru?u da burada kopuyor. Azgeli?mi?lik burada bünyeyi bozuyor. Sen kendi cumhuriyetini demokrat bir cumhuriyet yapamazsan, ‘global cumhuriyet’teki yerini de çykmaz ayyn son per?embesinde alyrsyn. Esaretini uzattykça uzatyrsyn. Geli?irken geli?tire geli?tire azgeli?mi?li?ini geli?tirirsin. Çünkü öyle görünüyor ki, ‘global demokrasi’ öncelikle demokrasiden nasibini almy? ‘mahallelere’ giriyor. Ezbere milliyetçilik, ezbere ‘korku siyaseti’ tarihte hiç bu kadar tehlikeli olmamy?ty. ‘Milli çykarlara’ hiç bu kadar ters dü?memi?ti. Sa?dan soldan ‘izolasyonist’ çy?lyklar, hiç bu kadar intihara yakyn durmamy?ty. Özgürlük ve açyklyk hiç bu kadar ‘anlamly’ olmamy?ty. Ya çykacaksyn yeryüzüne ya da ebediyen kalacaksyn yerin dibinde. Konu?alym, uzla?alym diyorsun. Peki konu?alym. Ama önce anla?alym. Hiçbir ?ey eskisi gibi de?il. Rusya ya da Çin mesela, Malezya’dan iyi de?il. Hatta belki çok daha fena. Hepsi de ‘azgeli?mi?li?ini geli?tiriyor’ sonunda. Konu?alym diyorsun. Konu?alym. Ama önce anla?alym. Benim dilimde özgürlük ve endi?e ayny ?eydir. Kimi bu endi?ede hayat ve umut bulur. Kimi de bir an önce bu endi?enin yükünden kurtulmak için birinin dü?mesine ilik olur. Esarette huzur bulur. Konu?alym diyorsun. Konu?abilecek durumda mysyn gerçekten? Hani ?öyle dü?meni iliklemeden müdürüm, dü?meni iliklemeden. |
|
EN YENİ 10 YAZI:
Yazarlar
|