İoannis Papadopulos

1877 yılında İstanbul'da doğan, 1957 yılında Atina'da ölen İoannis Papadopulos, Rum asıllı bir araştırmacıdır. Babası Bahriye Merkez Hastanesi hekimlerinden olan İoannis Papadopulos, 1. Papadopulos yüksek öğrenimini Paris'te yaptı. İznik'te 13. yüzyılda kısa süre yaşayan küçük Bizans prensliğinin II. Teodoros Laskaris dönemi hakkındaki doktora tezini Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde sundu.

İoannis Papadopulos'un Prof. Charles Diehl'in yanında yaptığı bu tez ayrıca kitap olarak da yayımlandı. İstanbul'a döndükten sonra, Fener'de Rum okulunda öğretmenlik, Beyoğlu'nda Yunan-Fransız lisesinde müdürlük yapan Papadopulos, fırsat bulduğunda şehrin Bizans topoğrafyasına dair araştırmalar yapıp, bunları dergilerde yayımladı. Bu araştırmalarını ayrıca Paris'te akademiye göndererek, toplantılarda kendisini yetiştiren hocası Ch. Diehl tarafından okunmasını ve yıllıklarında kısa haberler olarak yayımlanmasını sağladı.

Papadopulos, 1926yılından sonra Yunanistan'a göç ederek, Selanik'te kurulan yeni üniversitede profesör oldu. Buradan emekli olduktan sonra Atina ile Pire arasında, Anadolu'dan göçenlerin kurdukları Nea Smyrna (Yeni İzmir) Mahallesi'ne yerleşerek, ölümüne kadar burada tek başına yaşadı.

Papadopulos'un İstanbul tarihi ve eski eserlerine dair bir tek kitabı vardır. Bu kitap şehrin kuzeybatısında Eğrikapı-Ayvansaray arasındaki bölgede bulunduğu bilinen Blahemai Sarayı hakkındadır. Grek dilinde olan bu kitap ancak 55 sayfadan ibaret ince bir broşürdür. Kitap Galata'da Perşembe Pazarı'nda K. Makridis ve l. Aievropulos basımevinde basılmıştır. Papadopulos, Selanik'e yerleştikten sonra bu kitabı genişleterek ve Fransızca olarak 186 sahifelik bir eser halinde yeniden yayımladı.

Papadopulos'un Paris'te akademinin yıllığında, İstanbul'daki araştırmalarına dair kısa haber mahiyetinde notları basılmıştır. Papadopulos'un bu raporları dışında ve İstanbul'un topografyası ile ilgili ilk yayınlarından biri de içinde açık hava su haznelerinin, şehrin hendeklerini beslemek olduğu yolundaki hipotezini tanıttığı dört sahifelik broşürüdür. Fakat bu görüş yeteri kadar inandırıcı bulunmadığı için ilim alemince iltifat görmemiştir.

Tarihi topoğrafyaya dair başka araştırmaları daha çok mahalleler hakkındadır. Başka bir araştırmasında ise Ayios Lavnentios Kilisesi ile Pulheriana Mahallesi'nin yerlerini tespite çalışmıştır. Burgazadası'ndaki Bizans kalıntılarına dair yayımladığı kısa yazı ile İstinye dolaylarında bulunan bir mezar taşına dait makalesi, Kadıköy'de bulunan bazı kalıntılara dair haberi İoannis Papadopulos'un topoğrafyaya dair son makaleleridir. Bunlar dışında bir Bizans çömleği hakkında kısa bir makalesi ile Kadıköy'de bulunan bir heykel başına dair bir haber yazısı bulunmaktadır.

Eski Hebdomon'da (Bakırköy) R. Demangel tarafından meydana çıkarılan İoannes Prodromos Kilisesi kalıntısı yanındaki mozaik döşemeli yerin bir mutatarion olduğunu ileri sürdü. Sonrasında aynı konu ile ilgili daha geniş bir yazısı daha yayımladı.

R. Janin'in Constantinople Byzantine başlıklı tarihi topografyaya dair kitabı hakkında uzun bir tahlil ve tenkit yazısı da yayımladı. Son yıllarında Atina günlük gazetelerinde yazılar yazan Papadopulos, aynı zamanda bazı kısa makaleler yazdı.

Diğer yazılar için tıklayın